آستیگماتیسم چیست؟
هر یک از اندام‌های انسان در جایگاه خودشان بسیار مهم هستند، اما وقتی یک اندام دچار عارضه‌ی خفیف تا شدید می‌شود، آن‌گاه این جمله بر زبان جاری می‌شود: «چشم عضو بسیار مهمی است...» دیدن، زیبایی دنیا را صدچندان می‌کند و به طور یقین عضوی مهم است، اما واقعاً با این عضو که یکی از حواس پنچ‌گانه است (البته در جدیدترین پژوهش‌های محققان عنوان کردند که انسان هشت حس دارد)، چگونه رفتار می‌کنیم؟ آیا می‌دانید که هر چند وقت یک بار باید معاینه‌ی چشم را انجام دهید؟ آیا از اهمیت راهنمایی و مشاوره‌ی چشم‌پزشکی اطلاع دارید؟ اگر از آخرین مراجعه‌تان به چشم‌پزشک چند سالی می‌گذرد، در خواندن این مطلب شک نکنید. اگر به تازگی به چشم‌پزشکی رفته‌اید، تضمین می‌کنیم که این مطلب برای شما نیز مفید خواهد بود.
برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.
آستیگماتیسم چیست؟
چشم انسان در طول زندگی در معرض خطرات زیادی قرار می‌گیرد، اما متأسفانه این عضو در بعضی مواقع مورد کم‌لطفی واقع شده و ساده‌ترین مراقبت‌ها از آن دریغ می‌شود.
آستیگماتیسم (Astigmatism) یک اختلال چشمی است که برخلاف بقیه بیماری‌های چشم )که در سنین بالا خودشان را نشان می‌دهند( از کودکی همراه انسان است. به زبان ساده می‌توان گفت که زمانی که قرنیه تغییر شکل می‌دهد و دیگر گرد نیست، با تکیه بر بررسی‌های پزشک می‌توان گفت که شما دچار آستیگماتیسم هستید.
اختلال آستیگماتیسم که در قرنیه‌ی چشم پدیدار می‌شود، باعث می‌شود که فرد نتواند تصاویر را واضح و درست ببیند. این مشکل تنها با مراجعه به پزشک به طور قطع قابل تشخیص است.
این نکته را به خاطر داشته باشید که شما نمی‌توانید و نباید با دیدن یک یا دو مورد از علایم آستیگماتیسم، خود را آستیگمات بدانید.
خیلی‌ها اعتقاد دارند که آستیگماتیسم یک اختلال خفیف است که با مراجعه به پزشک درمان می‌شود، اما این به این معنا نیست که شما با خیال راحت از آن بگذرید، سپس وقتی که حاد شد به اپتومتریست مراجعه کرده و توقع داشته باشید که با یک قطره درمان شود. زمانی‌که آستیگماتیسم شما حاد شود، هیچ راهی به جز لیزیک و جراحی پاسخگوی این مشکل نخواهد بود.
علت و علایم بیماری آستیگماتیسم
دو بخش در چشم شما می‌توانند باعث آستیگماتیسم شوند: قرنیه و عدسی.
ضربه خوردن به چشم و تغییر شکل دادن قرنیه باعث می‌شود که آستیگماتیسم بروز دهد. پس به عنوان اولین نکته، به خاطر داشته باشید که از ضربه‌های سنگینی که به چشمتان وارد می‌شود، جلوگیری کرده و به هیچ وجه مراجعه به چشم‌پزشک را فراموش نکنید.
بیش‌تر چشم‌پزشک‌ها اعتقاد دارند که ژن، عامل اصلی در انتقال این بیماری است؛ یعنی اگر پدر یا مادر دارای این بیماری باشند، احتمال این که به فرزند منتقل شود، وجود دارد؛ پس نکته‌ی بعدی این است که حتماً از کودکی فرزندتان را به طور مرتب برای معاینه، پیش پزشک ببرید.
این که وراثت یکی از علت‌های بیماری آستیگماتیسم است، دلیل قطعی بر این نیست که حتماً فرزندتان به این بیماری مبتلاست؛ بلکه فقط تشخیص و راهنمایی پزشک در این زمینه همراه و کمک‌رسانتان خواهد بود، پس لطفاً این مسئله را جدی بگیرید.
اشاره به یک نکته‌ی جالب خالی از لطف نیست؛ پژوهشگران در تحقیقات تازه عنوان کرده‌اند که نژاد انسان نیز در ابتلا به این بیماری بی‌تأثیر نیست، آن‌ها گزارش کرده‌اند که نژاد آسیایی و هیسپانیک (لاتین‌تبارهای آمریکایی)، بیش‌ترین مورد ابتلا به بیماری آستیگماتیسم را دارند و بعد از آن‌ها قفقازی‌های پرچمدار ابتلا این بیماری هستند.
با وجود این که هنوز علمی بودن مسائل مربوط به این بیماری را نمی‌توان به طور قطعی ثابت یا رد کرد، واجب است که زمانی که شما یکی یا همه‌ی این علایم را داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
حتماً این نکته را به خاطر داشته باشید که اگر به تازگی عمل آب مروارید را انجام داده‌اید، مرتباً برای معاینه به دکتر مراجعه کنید؛ بعضی مواقع بعد از این جراحی سروکله‌ی آستیگماتیسم پیدا می‌شود.
هر زمان که شما از کارهای‌های روزمره‌تان به علت اشک، به هم‌ریختگی دید و تاری آن، خستگی یا ناراحتی چشم، سردرد، دوبینی، مشکل دید (به خصوص در شب) و یا احساس فشار بر چشم کلافه شدید، باید به پزشک مراجعه کنید. (برای اطلاعات بیش‌تر به مقاله‌ی مربوط به علایم آستیگماتیسم مراجعه کنید.)
بیماری آستیگماتیسم در کودکان
همان طور که ذکر شد، وراثت یکی از عوامل اصلی بیماری آستیگماتیسم است، پس بسیار مهم است که برای کودکتان از مشاوره‌ی چشم‌پزشک کمک بگیرید. مجموعه‌ی دکتر ساینا با همکاری ماهر‌ترین پزشکان، امر مشاوره‌ی پزشکی را برای شما راحت کرده‌است؛ شما می‌توانید به صورت آنلاین از آن‌ها راهنمایی بگیرید.
از دوران جنینی تا ده سالگی، مرکز بینایی کودک در مغز او رشد و تکامل می‌یابد؛ این رشد تا سه سالگی با بیش‌ترین سرعت اتفاق می‌افتد و فرد طی آن توانایی کامل را در تشخیص و واضح دیدن اشیا به دست می‌آورد. سه سال اول زندگی کودک برای تکامل بینایی بسیار مهم است؛ در این مدت هر اختلالی باعث شود که چرخه‌ی تکامل کودک کاهش یافته و یا متوقف شود، می‌تواند موجب بیماری‌های چشم (به خصوص تنبلی چشم) گردد.
پس به خاطر داشته باشید که تا زیر سه سالگی می‌توان بیماری‌های چشمی را در کودک تشخیص داد و از حاد شدن آن جلوگیری کرد.
همچنین به خاطر داشته باشید که تا رشد کامل بینایی کودک (سه سالگی)، از بازی‌های خطرناک که ممکن است به بینایی او صدمه بزنند، پرهیز کنید.
نکته‌ی مهم بعدی این است که به هیچ عنوان نگذارید کودک با دست آلوده، چشم خود را لمس کند. همچنین، از اقدام به درمان خانگی به دلیل ریزش اشک بدون علت از چشم کودک، جداً بپرهیزید.
عوارض آستیگماتیسم
بیماری تار و موج‌دار دیدن اشیاء (آستیگماتیسم) انواع مختلفی دارد و می‌تواند به تنهایی، همراه با نزدیک‌بینی یا دوربینی و همچنین ترکیبی (یک چشم نزدیک‌بین چشم دیگر دوربین) در فرد ایجاد شود.
آستیگماتیسم برطرف‌نشده در طول زندگی تشدید می‌شود و عوارضی نظیر سردرد منظم، خستگی و بی‌حالی را در پی دارد. علاوه بر این‌ها، این بیماری بر تمرکز فرد بیش‌ترین تأثیر را می‌گذارد.
از تشخیص تا درمان
بیماری آستیگماتیسم تنها با معاینه‌ی دقیق چشم‌پزشک تشخیص داده می‌شود و بنا به خفیف یا شدید بودن درجه‌ی اختلال، درمانی برای آن در نظر گرفته می‌شود.
پزشک در این مرحله، درمان و بهبود وضوح دید و راحتی چشم را ملاک قرار می‌دهد. عینک و لنزهای اصلاحی، ارتوكراتولوژي و عمل جراحی راه‌های درمان این بیماری هستند. (برای اطلاعات بیش‌تر به مقاله‌ی مربوط به راه‌های درمان آستیگماتیسم مراجعه کنید.)
سخن آخر
ناهمخوانی بینایی یا آستیگماتیسم، یک بیماری است که هنوز علت و درمانی ناشناخته دارد، اما با این وجود روش‌های مفیدی برای بهبود آن وجود دارد.
پیشنهاد ما این است که قبل از این که چشمان خود را به تیغ جراحی بسپارید، با معاینه‌ی منظم و استفاده‌ی مستمر از عینک، از حاد شدن بیماری تا مشکلات بعد از لیزیک جلوگیری کنید.
اگر به سلامت جسم و روان خودت و عزیزانت اهمیت میدی و دنبال مقالات به‌روز و آموزنده هستی، اگر میخوای کلی چیز جدید یاد بگیری و جواب سوالاتو پیدا کنی، یادت نره به مجله سلامت دکتر ساینا سر بزنی!